tuningblog.eu Uw magazine over autotuning
Kan ik veren en schokdempers zelf monteren? Kun je voelen wanneer de schokdempers versleten zijn? Wat is het verschil tussen hoogwaardige en goedkope reserveonderdelen? Chauffeurs stellen zichzelf veel vragen, vooral als het gaat om het onderwerp chassis. Aan de andere kant worden er veel halfkennis en algemene uitspraken gecommuniceerd. De experts van de BILSTEIN Academy, die doorgaans specialistische kennis overbrengen aan werkplaatsmedewerkers, hebben nu typische consumentenvragen beantwoord.
Wat doen schokdempers in een voertuig?
In tegenstelling tot de veren, die feitelijk verantwoordelijk zijn voor de vering van het voertuig, is de term ‘schokdemper’ enigszins misleidend. Eigenlijk zou je moeten spreken van trillingsdempers, omdat deze de trillingen die ontstaan tijdens het in- en uitveren op een gecontroleerde manier verminderen. Als er geen schokdempers zouden zijn, zou een auto behoorlijk lang stuiteren en in extreme situaties steeds meer gaan schommelen.
Dit zou, vooral op golvende of bochtige wegen, een zeer onstabiel rijgedrag tot gevolg hebben en het contact met de weg zou steeds opnieuw kunnen wegvallen. Als gevolg hiervan worden schokdempers al lang gebruikt in de autoconstructie. Om volledig effectief te blijven, moeten schokdempers, typische slijtageonderdelen, soms worden vervangen. Omdat hiervoor geen vaste intervallen bestaan, moet de werking ervan regelmatig in de werkplaats worden gecontroleerd.
Welke soorten schokdempers worden tegenwoordig voornamelijk gebruikt?
Het ontwerp van de telescopische schokdemper dat tegenwoordig gebruikelijk is, gaat bijna 100 jaar terug met verschillende tussenstappen. Een zuiger met klepopeningen beweegt in een oliebad, waardoor de door de ophanging gegenereerde trillingen effectief worden afgeremd. Bij de klassieke demper met twee buizen stroomt de verplaatste olie via extra kleppen in een reservoir. Nadeel: Als de demper herhaaldelijk wordt gestimuleerd, verandert een deel van de olie, gecombineerd met de daarin gebonden lucht, in schuim. Omdat dit in tegenstelling tot vloeistof gemakkelijk kan worden samengedrukt, bestaat er in het ergste geval een risico op verlies aan dempingskracht tot 35%. BILSTEIN verrichtte daarom al in 1954 baanbrekend werk op het gebied van het gasdrukprincipe.
In de gasdrukschokdemper met één buis, die vervolgens werd ontwikkeld voor serieproductie, voorkomt een hogedrukstikstofkussen dat de olie gaat schuimen. Dit betekent dat de dempingskracht altijd hetzelfde blijft en het rijgedrag voorspelbaar is – dit wordt ook wel ‘herkenningsstabiel’ genoemd. Gasdrukschokdempers zijn dan ook vrijwel overal standaard in de huidige voertuigen. BILSTEIN maakt het ook mogelijk om veel oudere voertuigen achteraf in te bouwen. Gasdrukschokdempers voor sportieve toepassingen zijn vaak ook verkrijgbaar in monotube-technologie. Hierbij zijn alle werkprocessen gecombineerd in één leiding, wat voor deze toepassing diverse technische voordelen biedt.
Hoe verloopt de ontwikkeling momenteel?
Gasdrukschokdempers zijn nog steeds state-of-the-art, maar worden steeds vaker gecombineerd met actieve elektronische besturing. Met een druk op de knop is het mogelijk om de dempingskracht te variëren, zodat het onderstel sportiever of comfortabeler wordt. Als alternatief is automatische aanpassing vaak mogelijk op basis van sensor- of camerafeedback of door evaluatie van het rijprofiel. Technisch gezien wordt dit bereikt door de weerstand van de olie te veranderen. Dit wordt gedaan door de stroom bij de kleppen te regelen. Luchtvering wordt vaak aangetroffen, vooral in hoogwaardige voertuigen. In plaats van de stalen veer wordt hier een luchtveer gebruikt, die kan worden gecombineerd met een grote verscheidenheid aan schokdempervarianten.
Moet u het chassis ook bij auto's met een onderhoudshistorie apart laten controleren?
Als onderdeel van de routinematige algemene inspectie vindt alleen een visuele inspectie van de chassiscomponenten plaats – hetzelfde geldt voor inspecties. Daarom moet er minimaal elke 20.000 kilometer een grondige chassiscontrole worden uitgevoerd in de werkplaats. In het dagelijks leven blijven chassisproblemen echter vaak onopgemerkt door de bestuurder. Schokdempers verslijten geleidelijk en in de praktijk wordt het hele drama vaak pas zichtbaar in extreme situaties: bijvoorbeeld bij plotseling uitwijken als het voertuig plotseling uitwijkt. Bovendien wordt de remafstand tot 20 procent groter en neemt het risico op aquaplaning toe. ABS en ESP kunnen dit effect overigens slechts in beperkte mate compenseren, omdat de effectiviteit ervan aanzienlijk wordt verminderd door ernstig versleten schokdempers.
Kan ik zelf werkzaamheden aan het chassis uitvoeren?
Het vervangen van chassisonderdelen is routine voor werkplaatsen. Ook goed opgeleide bedrijven beheersen luchtvering, actieve dempers en de afstelling van sportonderstel binnenstebuiten. Vanwege de enorme opgeslagen krachten is echter uiterste voorzichtigheid geboden bij het omgaan met chassisveren - dit geldt vooral voor leken! Iedereen die zonder de juiste veercompressor en de nodige verzorging werkt, kan zichzelf ernstig verwonden. Ook liften zijn niet geheel zonder problemen: de auto moet er absoluut veilig op staan zodat hij niet naar beneden glijdt. Bij het omhoog of omlaag brengen mag zich niemand in de gevarenzone bevinden.
Hobbymonteurs moeten er ook rekening mee houden dat werkzaamheden aan het chassis 100% correct moeten worden uitgevoerd, het zijn immers veiligheidsrelevante componenten. In het ergste geval kunnen fouten of nalatigheden tijdens de installatie tot een ongeval leiden. Installatievideo's van internet kunnen enige begeleiding bieden, maar ze geven niet allemaal alle processen correct weer. U moet daarom alleen betrouwbare bronnen volledig vertrouwen. Iedereen die luchtvering durft te gebruiken, moet weten wat hij doet. Want bepaalde ‘onzorgvuldige fouten’ zorgen al snel voor onomkeerbare schade aan de nieuwe componenten. Bijvoorbeeld wanneer u het voertuig laat zakken op de nog drukloze veren.
Bij verstelbaar sportonderstel is naast de juiste montage de juiste afstelling cruciaal om de gewenste rijeigenschappen te bereiken. Om risico's te vermijden, ontwerpt BILSTEIN de compressie- en rebound-instellingen van zijn schroefsets zo dat alle combinaties mobiel zijn. Iedereen die een nieuw chassis, verlagingsveren of schokdempers in een auto monteert, moet altijd een wieluitlijning laten uitvoeren. Dit is de enige manier om ervoor te zorgen dat alle chassisparameters correct zijn. Als u dit niet doet, kan dit allerlei negatieve gevolgen hebben: van een gebrek aan rechtuitstabiliteit tot problemen met het sturen tot aan één kant versleten banden.
Waar kan ik advies krijgen over schokdempers?
Kortom, u moet schokdempers niet kiezen op basis van geluk, maar uzelf gedetailleerd informeren. Vooral als u niet alleen een eenvoudig reserveonderdeel wilt kopen, maar het rijgedrag van uw voertuig ten goede wilt veranderen, moet u zeker naar een gekwalificeerde garage gaan. Naast de pure installatie begrijpt de werkplaats ook de passende opstelling. Het is belangrijk om uw exacte wensen vooraf aan de medewerkers van het bedrijf door te geven.
Auf dieser Basis lässt sich dann das passende Produkt auswählen. Teuer und komplexer heißt dabei nicht unbedingt besser. Es kommt darauf an, welche Eigenschaften und Features man von einem Fahrwerk erwartet. Auch Werkstätten können sich bei BILSTEIN jederzeit Rat holen, um ihre Kunden auch in besonders komplizierten Fällen optimal zu betreuen: Der BILSTEIN Technical Support hilft per Telefon – 02333 791-4222 – oder E-Mail an [e-mail beveiligd]. Zusätzliches Grundwissen und Informationen zu Schulungen finden Interessierte zudem auf workshop.bilstein.com.
Als alle schokdempers volgens hetzelfde principe werken, zijn ze dan even goed?
Het onderliggende fysieke principe is hetzelfde voor alle moderne schokdempers, ongeacht of het een grote pick-up, een manoeuvreerbare sportwagen of een comfortabele SUV is. Toch zijn er grote verschillen in de details; de voertuigen verschillen immers enorm van elkaar qua formaat, gewicht, wielbasis, beladingstoestand etc. De uiteindelijke afstelling van schokdempers is, in de ware zin van het woord, zeer gedetailleerd: hun karakter kan worden verfijnd door kleine veerringen te combineren. Naast de bijzonder belangrijke afmetingen en deze opstelling zijn er nog een schat aan andere details die van belang zijn voor de prestaties van een schokdemper als vervangingsonderdeel. Dit zijn uitgebalanceerde systemen waarbij kleine afwijkingen in het ontwerp grote verschillen in rijgedrag veroorzaken.
Vooral bij offroad-schokdempers zijn dit grote externe reservoirs. Als het voertuig is uitgerust met actieve dempers, heeft het ook geschikte reserveonderdelen nodig, zodat deze functie blijft werken. Vooral luchtveerpoten worden vaak vervangen door gereviseerde oude onderdelen. Waar veel mensen niet aan denken: in dit geval zijn ook de geïntegreerde schokdempers gebruikt en nog in originele staat, met onzekere kilometerstand. Bovendien worden de magneetkleppen soms uitgeschakeld, waardoor een actieve luchtvering een passieve wordt. Om de uiteengezette redenen vertrouwt BILSTEIN altijd op gloednieuwe goederen op alle gebieden die 100% het niveau van het originele serieonderdeel bereiken en alle fabrieksfuncties ondersteunen.
Welke risico's nemen automobilisten bij het kopen van goedkope schokdempers?
Naast de reeds genoemde aspecten, zoals ontbrekende kenmerken bij actieve dempers, zijn er ook tekortkomingen in de kwaliteit van de materialen en de productieprecisie. Als hier niet alles in orde is, kan het rijgedrag verslechteren ten opzichte van de oorspronkelijke staat. Bovendien leiden inferieure materialen veel sneller tot lekkages of corrosie, wat weer invloed heeft op de rijveiligheid. Kortom: Goedkope schokdempers gaan vaak minder lang mee en slijten soms sneller. Om deze reden mag u een voertuig met standaard gasdrukschokdempers niet upgraden naar goedkopere olieschokdempers. BILSTEIN is van mening dat reserveonderdelen op zijn minst van originele kwaliteit moeten zijn. Schokdempers zijn immers veiligheidsrelevante componenten, waardoor elke terugval vrijwel onmogelijk is.
Wat kunnen bestuurders “terreinafhankelijk” optimaliseren als het om schokdempers gaat?
Als u vaak op slechte wegen rijdt, regelmatig een aanhangwagen trekt of volgeladen rijdt, kunt u bijvoorbeeld overstappen op de BILSTEIN B6 gasdrukschokdemper. Met zijn verhoogde dempingsvermogen en vele andere positieve eigenschappen vertegenwoordigt het de “verbeterde” serievervangingsoptie. Dankzij hun ontwerp is het ook ideaal voor een aanzienlijk betere rijervaring in SUV's, minibussen en andere voertuigen met een hoog zwaartepunt. Voor de sportieve rijder zijn er uiteraard de klassieke sportonderstellen. Dankzij een laag zwaartepunt en een ‘hardere’ veer-dempercombinatie bieden ze veel rijplezier.
BILSTEIN raadt overigens af om simpelweg kortere veren te monteren, omdat de interactie met de standaard dempers niet optimaal is. Als u een variabele hoogteverstelling wilt, kunt u ook een schroefsetophanging gebruiken. Exclusievere producten bieden ook een instelmogelijkheid voor compressie en rebound. Hierdoor kan de set-up op ieder moment gewijzigd worden, net als bij het racen. Last but not least is het zelfs mogelijk om achteraf een actief chassis aan te brengen. Als je tot de kleine maar uiterst enthousiaste groep offroad-fans behoort, kun je ook denken aan een speciale liftkit. Een passend chassis biedt voldoende bodemvrijheid voor oneffen terrein of diepe sneeuw en een extra lange veerweg. Photo credit: Thyssenkrupp Bilstein GmbH
Dat was het natuurlijk bij lange na niet!
tuningblog heeft talloze andere artikelen over het onderwerp auto's en autotuning op voorraad. Wil je ze allemaal zien? Gewoon klikken HIER en kijk rond. In sommige gevallen willen wij u ook buiten het tunen van nieuws voorzien. In onze categorie Tips, producten, informatie & Co We hebben bijdragen van auto- of accessoirefabrikanten, nieuwe Wiki afstemmen Termen of het een of het ander Lekken Veröffentlicht. Klik dan op een van de volgende berichten!
